Federalny minister kultury, Monika Grütters otwarła w berlińskim muzeum pamięci Topographie des Terrors wystawę fotografii zatytułowana „Der kalte Blick“ . Stanowi ona wstrząsające świadectwo zbrodni narodowych socjalistów, którzy z niemiecką skrupulatnością dokumentowali twarze Żydów skazanych na eksterminacje. Wystawa jest również opowieścią o życiu środowisk żydowskich w okupowanej Polsce.
Federalny minister kultury, Monika Grütters otwarła w berlińskim muzeum pamięci Topographie des Terrors wystawę fotografii zatytułowana „Der kalte Blick“ . Stanowi ona wstrząsające świadectwo zbrodni narodowych socjalistów, którzy z niemiecką skrupulatnością dokumentowali twarze Żydów skazanych na eksterminacje. Wystawa jest również opowieścią o życiu środowisk żydowskich w okupowanej Polsce.
Na wystawę składają się zdjęcia około 100 żydowskich rodzin połączone z krótkimi biografiami przedstawionych osób. Większość z nich została przez władze okupacyjne później zamordowana. Autorzy wystawy starali się wyeksponować związek między wyrazem twarzy ofiar i ich losem. Chcieli skłonić do spojrzenia i wsłuchania się w tych ludzi, by dostrzec w ich rysach bezprecedensowe cierpienie. Jest ono bardziej subtelne od fizycznego bólu i na pierwszy rzut oka często nie widoczne.
Fotografie zostały zrobione w Tarnowie na zlecenie wiedeńskich naukowców, którzy prowadzili badania na temat cech typowych dla wschodnich Żydów. Zdjęcia starano się robić bez żadnego emocjonalnego kontekstu. Żydów postrzegano jako przedmioty, które należy zadokumentować do celów naukowych.
Był to też ten aspekt, na który zwróciła uwagę podczas otwarcia wystawy Minister Monika Grütters. Zdjęcia te robiono na zlecenie naukowców, którzy dali się zinstrumentalizować narodowosocjalistycznemu reżimowi i swoimi działaniami legitymizowali ludobójstwo. W ten sposób wystawa była w jej oczach również ostrzeżeniem przed bezmyślnością w konfrontacji z systemami politycznymi gotowymi do deptania godności człowieka.
Zdjęcia nie budziły kilkadziesiąt lat żadnego zainteresowania i leżały w magazynie Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu. Wystawa „Der kalte Blick. Letzter Blick jüdischer Familien aus dem Getto von Tarnów” (Chłodne spojrzenie. Ostatnie spojrzenie żydowskich rodzin z getta w Tarnowie) zrealizowana została we współpracy fundacji Stiftung Denkmal für die ermordeten Juden Europas, fundacji Stiftung Topographie des Terrors, oraz Naturhistorisches Museum w Wiedniu. Będzie ona czynna do 11 kwietnia 2021 r.
/ Fotografia autorstwa Johannesa Hähle dzięki uprzejmości Archiv des Hamburger Instituts für Sozialforschung
Autorów wystawy „Nasi chłopcy” w Muzeum Miejskim w Gdańsku posądzono o relatywizację hitlerowskich zbrodni i pochwałę narodowej zdrady. Poświęcona jest obecności autochtonów w Wehrmachcie. Byli oni zaciągani do niemieckiego wojska pod bezpośrednią groźbą kary śmierci i obozów koncentracyjnych dla ich rodzin. Dokładnie ten sam problem występował na Górnym Śląsku.
Mija właśnie 81 rocznica zamachu na Adolfa Hitlera. Dziś obchodzona uroczyście, a dzieci pomordowanych bohaterów antyhitlerowskiego ruchu oporu przyjmowane przez głowy państwa. Po 1945 roku ci sami ludzie byli jednak jako dzieci wyśmiewani, opluwani, poniewierani jako potomkowie zdrajców.
Jeszcze 40 lat temu kościoły w górnośląskich wioskach zdominowane były przez autochtoniczne kobiety ubrane w jupy i szpindery. Nowi, napływowi sąsiedzi robili sobie powszechnie z nich drwiny. Tradycyjne stroje były inspiracją do poniżania ich właścicielek. Mimo tego, do lat 70. XX stulecia mazelonki dominowały górnośląski krajobraz.
© Spectrum.direct
45-676 Opole, ul. Miodowa 1
E-mail: redakcja@spectrum.direct
