10.6.2023
No items found.

Pruska parowozownia

Deptana tożsamość Katowic

Budowanie autochtonicznej tożsamości musi opierać się o jakieś konkretne artefakty. I to właśnie zabytki architektoniczne z czasów pruskich znakomicie się do tego nadają. Mogą one stanowić materialne punkty odniesienia dla tworzenia poczucia kulturowej odmienności. Wielką stratą jest dlatego ginąca parowozownia w pobliżu dworca PKP Katowice.

Parowozownia Katowice
Autor: Marek Mróz. Zabudowa opuszczonej lokomotywowni na stacji kolejowej Katowice.

Katowice to nie tylko piękne, wielko burżuazyjne kamienice przy ulicy 3 maja i Warszawskiej. Dla tożsamości autochtonicznych mieszkańców Katowic o wiele ważniejsze są robotnicze familoki i przede wszystkim poprzemysłowa architektura. Wiele z pięknych i wartościowych obiektów ginie bezpowrotnie.

Jednym z nich jest niszczejąca dawna parowozownia PKP niedaleko dworca kolejowego w Katowicach. Kompleks ten stoi pusty odkąd w 2011 wyjechała z niej ostatnia wyremontowana lokomotywa. Dziś niszczeje i powoli zapada się pod własnym ciężarem.

Parowozownia to obiekt składający się z kilku budynków, dwuwachlarzowej hali lokomotywowni z dwiema obrotnicami, wieży ciśnień i budynku ślusarni oraz niegdyś istniejącego jeszcze budynku administracyjnego. Parowozownię zbudowano 123 lata temu, zaprojektowali ją Lohse i Zebrowski. Od jej zamknięcia minęło 12 lat. Dzisiaj parowozownia zarasta roślinnością, ma wybite szyby, ściany „zdobią” malunki i graffiti. Wszędzie wala się gruz, a przed budynkiem wiszą tabliczki mówiące, że wejście grozi śmiercią. Ma się wrażenie, że zwiedza się czarnobylskie ruiny, a to przecież prawie centrum Katowic. Warto zaznaczyć, że 15 grudnia 2021 roku budynki parowozowni, zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego. Niestety na jej terenie w 2021 i 2022, w trzy miesięcznym odstępie czasowym doszło do pożarów, jeden z nich zniszczył budynek administracyjny, który następnie kilkadni później, poddano rozbiórce.

Właścicielem parowozowni są Polskie Koleje Państwowe. Odczasu zamknięcia, PKP nie interesowało się zabytkowym kompleksem i pozwoliło bypopadł w ruinę.  Spółka próbowała sprzedać budynek za 5 milionów złotych. Próba sprzedaży jednak się niepowiodła, ponieważ nie znaleziono zainteresowanego kupca.

Pożary, które wybuchły na terenie parowozowni wydają się wysoce podejrzane. Były to prawdopodobnie podpalenia, ponieważ kompleks nie jest podłączony do sieci elektrycznej, a pożary nastąpiły po sobie w krótkim czasie. Być może wynikają one też z zaniedbań PKP, której nie zależy na tym, żeby utrzymywać niszczejącą i nieużywaną parowozownię. Smutne to czasy, gdy zabytkowe budynki będące niegdyś dowodem mądrości i technicznych talentów mieszkańców tej ziemie, dziś popadają w ruinę, są rozkradane i podpalane.

Z  ratunkiem zabytkowej lokomotywowni chcą przyjść stowarzyszenia "Kongres OchronyZabytków"wraz ze organizacją Aktywności Obywatelskiej "Bona Fides”. Stworzyły one wspólną inicjatywę pod nazwą „PAROWozownia KATOWICE”. Jej głównym celem  jest ratowanie zabytkowej parowozowni i zainspirowanie jej rewitalizacji.

Pomysłów na zagospodarowanie parowozowni jest wiele. Jednym z nich jest wystawa zabytkowych lokomotyw. Inni widzieliby wtym miejscu nowy miejski park z kolejowymi atrakcjami. Miasto Katowice odcina się od tych planów, twierdząc, że ma ważniejsze inicjatywy do zrealizowania. Priorytetem są nowoczesne inwestycje.

Zresztą na całym Załężu jestrównież wiele innych wyjątkowych miejsc, które są deptane i poniewierane. A są to przecież miejsca, do których mogą się odwoływać poszukujący swoich korzeni Górnoślązacy. Zabytki stanowią elementy wspólnego, kulturowego dziedzictwa. Ich ratowanie mogłoby stać się ideą jednoczącą wszystkie odłamy autochtonów.

This is some text inside of a div block.
Autor:
Samuel Spyra

Więcej artykułów

lajbik mazelonki kiecka
No items found.

Wypędzone kiecki

Jeszcze 40 lat temu kościoły w górnośląskich wioskach zdominowane były przez autochtoniczne kobiety ubrane w jupy i szpindery. Nowi, napływowi sąsiedzi robili sobie powszechnie z nich drwiny. Tradycyjne stroje były inspiracją do poniżania ich właścicielek. Mimo tego, do lat 70. XX stulecia mazelonki dominowały górnośląski krajobraz.

Czytaj dalej
Hanna Suchocka premier oberschlesien aktuell
Polityka
Pożegnanie

Rezygnacja z Schlesien Journal

VdG chce skoncentrować się na budowaniu nowego, internetowego medium. Dlatego podjęło decyzję o wycofaniu się z samodzielnej produkcji programu telewizyjnego „Schlesien Journal” dla TVP. Warto przy tej okazji przypomnieć burzliwą, pełną wzlotów i upadków historię tej kulturalnej inicjatywy z 33-letnią tradycją. ‍

Czytaj dalej
Zjazd VdG 2025
No items found.

Działajcie wspólnie!

Traktat polsko niemiecki z 1991 roku gwarantuje zarówno mniejszości niemieckiej w Polsce jak i społeczności polonijnej w Niemczech cały szereg praw. W wielu punktach nie są one realizowane, co budzi frustracje obu tych społeczności. VdG słusznie domaga się rozmów na ten temat przy Okrągłym Stole.

Czytaj dalej