Alexander von Humboldt uchodzi za najwybitniejszego niemieckiego uczonego wszechczasów. Jego imię nosi Uniwersytet w Berlinie i nowo odbudowany zamek królewski w stolicy Niemiec. O związkach Alexandra von Humboldta ze Śląskiem wiedziano dotąd bardzo niewiele. Spectrum.direct wspólnie z Teresą Kudybą postanowiło wypełnić tę lukę i stworzyć film o obecności Humboldta na terenie współczesnej Polski. Wczoraj odbyła się premiera filmu. Produkcję finansowała IfA Stuttgart.
Alexander był geniuszem, najwybitniejszym przyrodnikiem, podróżnikiem, humanistą swojej epoki. Jego największe dzieło „Kosmos” stało się światowym bestsellerem. Twierdził, że natura jest żyjącą całością, w której organizmy istnieją razem, są współzależne, powiązane w podobnej do sieci misternej konstrukcji. Był geologiem, górnikiem, botanikiem, „naturalistą”, twórcą idei ekologii, która dopiero staje się powoli pojmowana przez współczesnego człowieka. Zanim wyruszył odkrywać wielki świat, był najlepszym studentem Akademii Górniczej we Freibergu, urzędnikiem, pierwszym górnikiem Prus.
Nigdy dotąd historycy nie wiązali postaci Humboldta ze Śląskiem, a już tym bardziej z uzdrowiskiem Ciechocinek. W opracowaniach historycznych trafiamy jedynie na wzmianki, że podobno „odwiedził to miejsce”. Ale po co? Czy coś tam zobaczył, odkrył, opisał? Na te pytanie dotąd nie było odpowiedzi.
Zaginiony raport Humboldta na temat pozyskania soli w okolicy Słońska nad Wisłą, sporządzony w roku 1794 w Goldkronach, przez minione stulecia nieznany światu nauki, „ujrzał światło dzienne” dzięki przypadkowemu odkryciu w archiwum w Wernigerode. W raporcie znajdujemy opisy gdzie i jak należy zbudować tężnie, warzelnię, sadzić tarninę, ochraniać wałami słononośny teren przez wiślanymi wezbraniami. Tekst dla współczesnych czytelników opracowali prof. Ingo Schwarz i prof. Dagmar Hülsenberg. Wzbogacone o rękopisy wydanie raportu ukazało się drukiem w roku 2020 dzięki Unii Niemieckich Akademii Nauk.
Dziś Ciechocinek jest najsławniejszym uzdrowiskiem w Polsce ze względu na największe tężnie na świecie oraz unikatową w Europie, XIX-wieczną czynną warzelnię soli – Pomnik Historii. Film ma inspirować do kolejnych działań na rzecz wpisania Ciechocińskiej Fabryki Soli, Pomnika Historii, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
W grudniu tego roku przypada 230. rocznica obecności Alexandra von Humboldta w Ozimku. Niemiecki uczony przebywał także czas dłuższy w pruskich wówczas Tarnowskich Górach. W Domu Kultury w Ozimku odbyła się wczoraj premiera filmu Alexander von Humboldt na Śląsku i na Słońsku, w której wzięło kilku profesorów i samorządowców.
Na początku następnego roku materiał zaprezentowany zostanie w odbudowanym zamku królewskim w Berlinie. Pałac nosi imię właśnie Alexandra von Humboldta.
Zapraszamy do obejrzenia filmu, którego inspiracją był między innymi zaginiony raport Humboldta i jego obecność na Górnym Śląsku.
Producentem filmu jest Spectrum.direct.
Przed II wojną światową społeczność polska w Niemczech miała status mniejszości narodowej. Była aktywna nie tylko na Górnym Śląsku, ale również w Berlinie czy Zagłębiu Ruhry. Status ten został odebrany przez hitlerowców w 1940 roku, ale przywrócony już w 1951 roku. Na jego powtórne odebranie zgodzili się negocjatorzy Traktatu Polsko-Niemieckiego w 1991 roku.
Autochtoni na Górnym Śląsku najczęściej postrzegają się albo jako Ślązacy, albo jako Niemcy. Państwo Pruskie popadło w zapomnienie i prawie nikt się z nim tu nie identyfikuje. Zupełnie inaczej jest w czeskiej części Górnego Śląska. Tam Państwo Wilhelma II jest dla wielu kluczem do tożsamości. Tradycje te są również aktywnie kultywowane.
Carl Ulitzka był w okresie międzywojennym największym moralnym i politycznym autorytetem na Górnym Śląsku. Nie stronił też od ważnych urzędów. Jako przewodniczący górnośląskiej partii Centrum miał długo kluczowy wpływ na życie regionu. Dwukrotnie wygnany z Raciborza. W 1939 usunięty z parafii przez Gestapo i w 1945 roku przez nowych rządzących. Dziś raciborskie elity domagają się przeniesienia jego grobu do Raciborza.
© Spectrum.direct
45-676 Opole, ul. Miodowa 1
Tel.: 0048 601 180 176
E-mail: redakcja@spectrum.direct
Projekt graficzny:
www.tstrojecki.pl
