Kilka dni temu na jednym z najważniejszych placów Berlina, Ernst-Reuter-Platz, upamiętniono polskich żołnierzy walczących w maju 1945 z niemieckimi jednostkami broniącymi miasta. Ponieważ dysydentom III Rzeszy nie udało się obalić narodowo socjalistycznego reżimu własnymi siłami, musieli zrobić to za nich alianci. Wśród nich walczyli również polscy żołnierze. I z wdzięczności za ten czyn Berlińczycy wystawili im teraz niewielki pomnik, czy raczej wolnostojącą tablicę pamiątkową.
Dla większości Niemców 8 maja 1945 nie był dniem tryumfu. W pierwszych latach postrzegano aliantów jako okupantów i agresorów. W miarę upływu czasu stosunek do tej daty w społeczeństwa niemieckim się zmieniał. Dziś już chyba zdecydowana większość Niemców rozumie, że był to przede wszystkim dzień wyzwolenia od haniebnego reżimu. Wyzwolenia od łotrów, którzy co prawda demokratyczni metodami sięgnęli po władze, ale ostatecznie zmanipulowali społeczeństwo do najbardziej haniebnych zbrodni. I ściągnęli też na kraj najbardziej apokaliptyczne nieszczęścia.
To dopiero alianci okazali się dostateczne silni, żeby złamać zbrodniczy reżim. Rola wojsk amerykańskich czy radzieckich w tym procesie jest powszechnie znana. Po zjednoczeniu Niemiec w 1989 roku o komunistycznej armii Ludowego Wojska Polskiego nikt mówić nie chciał. Nic więc dziwnego, że większość Niemców nigdy nie słyszała o militarnym wysiłku Polaków w walce z niemieckimi jednostkami militarnymi w czasie II wojny.
Niemiecki Instytut Spraw Polskich w Darmstadt wraz z różnymi środowiskami berlińskimi postanowił o ich roli przypomnieć. W ten sposób powstała idea zbudowania w Berlinie niewielkiego pomnika, czy raczej wolnostojącej tablicy pamiątkowej. Zlokalizowano go dokładnie w tym miejscu, gdzie oddziały polskie toczyły swoje najbardziej dramatyczne walki. Wojska Polskie posuwały się z dzielnicy Charlottenburg w kierunku wschodnim. I na obecnym placu Ernst-Reuter-Platz, wokół budynków Politechnik Berlińskiej (TU) natrafiły one na szczególnie zacięty opór. Szlak ich walk został przedstawiony na pamiątkowej tablicy.
Tablicę odsłonięto kilka dni temu w obecności Ambasadora RP w Niemczech, Prof. dr hab. Andrzeja Przyłębskiego. W inskrypcji o komunistycznym charakterze armii Ludowego Wojska Polskiego nie wspomniano.
Przyszłość mniejszości niemieckiej w Polsce zależy od odwagi, by na nowo zdefiniować pojęcie niemieckości – nie jako abstrakcji, lecz jako żywej, zakorzenionej w śląskim regionie wspólnoty. Życie kulturalne mniejszości może znów stać się źródłem dumy, jedności i twórczej siły.
W polskiej ambasadzie w Berlinie odbyło się spotkanie środowisk polonijnych zainicjowane przez dr Adriannę Tomczak, kierującą Biurem Polonii. Dyskusja o nowej roli Polonii pokazała, że doświadczenie, mobilność i podwójna tożsamość mogą stać się fundamentem nowego mostu między Polską a Niemcami.
Na przestrzeni ostatnich trzydziestu lat Polska przeszła metamorfozę, jakiej trudno szukać w jej dziejach – z kraju na dorobku stała się częścią nowoczesnej Europy. Krajobraz naszych miast nie różni się już od zachodnich metropolii. Nie wszystkie jednak europejskie wartości dotarły do świadomości polityków. Świadczy o tym dyskusja wokół remontu mostu Grunwaldzkiego we Wrocławiu.
© Spectrum.direct
45-676 Opole, ul. Miodowa 1
E-mail: redakcja@spectrum.direct
