11.4.2022
No items found.

Rübezahl w dziecinnym pokoju

Czeskie dzieci poznają niemieckich przodków

Zabawa jest kluczem najbardziej efektywnej nauki. To przekonanie realizuje inicjatywa Landesversammlung der deutschen Vereine in der Tschechischen Republik (Związek Stowarzyszeń Niemieckich w Czeskiej Republice). W jej ramach powstał swoisty elementarz „In der Welt von Rübezahl“ dla czeskojęzycznych dzieci. Jest on osadzony w baśniowym świecie. Dzieci uczą się z niego nie tylko języka ale również zapomnianych elementów niemieckiej historii regionu.

In der Welt von Rübezahl
fot. Natalia Klimaschka

Lucie Römer jest mamą dwójki synów, których wychowuje dwujęzycznie. Zafascynowana tajemniczą aurą baśni ze Śląska i Moraw poszukiwała więc dla swych pociech odpowiednich książek. Lucie zależało na tym, by jej dzieci mogły poznać tradycyjne podania swych przodków. Gdy jednak okazało się, że dotychczas nie powstała żadna publikacja tego rodzaju, postanowiła wziąć sprawy we własne ręce. W ten sposób powstał pomysł książki „In der Welt von Rübezahl und den Wassermännern“ (“Ve svěťě Rýbrcoula a hastrmanů”; pol. “W świecie Liczyrzepy i Wodników”), której jest autorką. Lucie Römer jest ponadto dziennikarką czeskiego tygodnika „Respekt”.

Autorka miała nadzieję, że regionalne bajki są jeszcze żywe i będzie je mogła usłyszeć z ust realnych ludzi. Przeprowadziła wiele rozmów w środowisku czeskich Niemców, ale okazało się, że żadna z przepytanych osób nie mogła sobie przypomnieć bajek z dzieciństwa. Dlatego też autorka sięgnęła po utwory spisane już kilkadziesiąt lat temu i które już niemal całkowicie zapomniano. W ten sposób udało się stworzyć wzruszającą kolekcję niemieckojęzycznych baśni. Römer przygotowała jej w takiej formie, żeby mogły być atrakcyjne dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz wczesnej podstawówki. Ponadto pozycja została opatrzona bogatym zbiorem ilustracji, których autorem jest Jakub Šolín.

Od czeskich czy niemieckich regionalnych bajek odróżnia je to, że teksty prezentowane w książce Lucie Römer zdominowane są ogniowymi ludzikami (Feuermännchen), elfami (Venusleute), wszechobecnym Rübezahlem (Liczyrzepą) zamieszkujacym Pradziad (Altvater).

Także figury kobiece odgrywają tam bardziej aktywną rolę, niż typowo pasywne czeskie księżniczki. Wrażenie na autorce zrobiły również historie walecznych kobiet, które bronią się dzielnie przed diabłami, wodnikami czy złymi sąsiadami. Ulubioną zaś bajką autorki jest historia dotycząca powstania wioski aptekarzy, czyli Karpacza. Kult pracy i aspekty religijne są w tych bajkach silniej podkreślane, niż w bajkach czeskich.

Ponadto bajki wykorzystują naturalną ciekawość dzieci dla otaczającej przyrody i świata. Można w nich odnaleźć dla przykładu nawet opisy najpopularniejszych gatunków grzybów, które miały występować w lasach gdzie żyły bajkowe postaci. Wszystko to budzi również ciekawość do niemieckiego, bo w kulturze tego języka bajki te są nierozerwalnie osadzone.

Książka została wydana dzięki dofinansowaniu środków z niemieckiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz Czesko-niemieckiego Funduszu Przyszłości (Deutsch-Tschechischer Zukunftsfonds). Nie jest dostępna w regularnej sprzedaży, lecz można ją otrzymać całkowicie za darmo. W tym celu należy skontaktować się z sekretariatem Związku Stowarzyszeń Niemieckich w Czeskiej Republice (sekretariat[at]landesversammlung.cz). Jest pięknie wydana i stanowić będzie niewątpliwie ozdobę każdego dziecięcego pokoju. „In der Welt von Rübezahl und den Wassermännern“ została także nagrana w postaci audiobooka, w którym usłyszymy głosy m.in. aktora Daniela Bambasa, entolożki prof. Sandry Kreisslovej, czy przewodniczącego Związku Stowarzyszeń Niemieckich Martina Herberta Dzingla. Nie został on póki co jeszcze udostępniony.

This is some text inside of a div block.
Autor:
Natalia Klimaschka

Więcej artykułów

Dzieci szkoła nauczyciel lekcja
No items found.

Pieniądze dzieci budzą irytację

W 2023 r. Bundestag przekazał 5 milionów euro na rzecz nauczania języka polskiego w Niemczech. Rząd Niemiec nie skonsultował jednak sposobu wydania tych pieniędzy z najważniejszymi organizacjami polonijnymi, jak choćby ze Związkiem Polaków w Niemczech „Rodło”, czy z Porozumieniem Oświatowym. Frustracja wokół sprawy jest wielka.

Czytaj dalej
Claus Ogerman
No items found.

Ulice budują naszą tożsamość

Kiedyś ulice w Raciborzu brały swoje nazwy od osób, które w jakiś sposób wpłynęły na historię regionu. Po 1945 wiele z tych ulic przemianowano i nazwano je nazwiskami osób, które najczęściej same o tym mieście nigdy nie słyszały. Czas najwyższy, by ulice nosiły imiona wybitnych raciborzan, jak Claus Ogerman.

Czytaj dalej
Józef Kotyś
Polityka
Ludzie

Nowe perspektywy

Po raz pierwszy od 1989 roku organizacji mniejszości niemieckiej nie wystawi swojej listy wyborczej i przestanie w regionie istnieć jako samodzielna siła polityczna. Ten akt samolikwidacji umożliwi przypuszczalnie powrót na scenę polityczną działaczom, którzy przez lata byli przez TSKN marginalizowani i izolowani. Jednym z nich jest Józef Kotyś.

Czytaj dalej