Dotychczasowy dyrektor i założyciel powstałego w 1999 roku Muzeum Śląskiego dr Markus Bauer przechodzi w przyszłym roku na emeryturę. Rada muzeum już w październiku zeszłego roku rozpoczęła rozmowy z kandydatami na to prestiżowe stanowisko, a 16 września oficjalnie nominowała przyszłą kierowniczkę muzeum – pochodzącą z Jeleniej Góry, dr Agnieszkę Gąsior.
Po 1989 roku rząd Republiki Federalnej podjął decyzję radykalnego ograniczenia środków finansowych na działalność organizacji przesiedleńczych w Niemczech. Nie znaczy to, że postanowiono niemieckie dziedzictwo dawnych ziem wschodnich puścić w zapomnienie. Dbałość o te tradycje postanowiono w dużej mierze powierzyć nowo założonemu Muzeum Śląskiemu w niemieckim części Zgorzelca (Görlitz). Utworzenie tej placówki i jej kierownictwo powierzono dr Marcusowi Bauerowi.
Muzeum przyciąga rocznie ponad 30 tysięcy turystów; nie licząc tysięcy osób odwiedzających wystawy czasowe organizowane przez muzeum poza Görlitz, głównie na polskim Śląsku. Wystawy skierowane są zarówno do mieszkańców terenów przy granicy polsko-niemieckiej, jak również przesiedleńców i ich potomków. Poświęcone są najczęściej kulturze i historii Śląska. Na przestrzeni tych ostatnich 20 lat muzeum stało się ważną placówką dbającą o tworzenie zaufania w relacjach polsko niemieckiego.
Twórca muzeum, dr Bauer odchodzi w przyszłym roku na emeryturę. Długo spekulowano na temat jego następcy na tym stanowisku. Zdecydowano się ostatecznie na pochodzącego z Jeleniej Góry historyka sztuki, dr Agnieszkę Gąsior. Dr Gąsior studiowała również wcześniej w swoim rodzinnym mieście. Później, przez ponad 15 lat pracowała w Leibniz-Institut für Geschichte und Kultur des östlichen Europa (GWZO) (Instytut historii i kultury wschodniej Europy) na Uniwersytecie w Leipzig. Uchodzi za wybitnego specjalistę w obszarze sztuki późnego średniowiecza i renesansu, zajmuje się życiem na dworach panujących tego okresu. Ważne były dla niej rozważania, na ile sztuka może stać się podstawą tożsamości i kultury pamięci. Organizowała wystawy poświęcone kulturowej spuściźnie niemiecko-polskiego pogranicza.
Jak bardzo znaczące jest stanowisko dyrektora Muzeum Śląskiego w Görlitz świadczy fakt, że w tej sprawie zabierał głos zarówno Premier Landu Saksonii, Michael Kretschmer (“Dr Agnieszce Gąsior, życzę wielu sukcesów jako dyrektorowi tego wyjątkowego muzeum, które jest bardzo ważnym miejscem dla spotkań i wymiany kultur”), jak i federalny minister kultury, prof. Monika Grütters (“Görlitz jest starym ośrodkiem kulturalnym Śląska i leży w samym sercu Europy. Dbałość o wspólną niemiecko-polsko-czeską spuściznę kulturową jest tu realną rzeczywistością. Czego żywym dowodem jest Agnieszka Gąsior ze swoją biografią”)
Nominacja dr Agnieszki Gąsior na stanowisko dyrektora Muzeum Śląskiego jest też niezwykłym świadectwem zmiany czasów. Osobie z Polski powierzono opiekę nad tradycjami przesiedleńców (!). Jeszcze dwadzieścia lat temu taka nominacja byłaby poza jakąkolwiek fantazją.
Utrata atrakcyjności Republiki Federalnej dla niemieckich, narodowych deklaracji ma daleko idące konsekwencje. Kiedy do pruskich, regionalnych korzeni autochtoni przyznają się chętnie, niemieckim paszportem już nikt nikomu nie zaimponuje. Zainteresowanie dla współczesnych Niemiec jest coraz bardziej znikome.
Wiosną tego roku zarząd fundacji Muzeum Górnośląskiego w Ratingen podjął decyzje o integracji placówki z muzeum regionalnym w Ruhr-Museum w Essen. Sprzeciw wobec tych planów połączył środowiska śląskie, mniejszość niemiecką, ale również organizacje wypędzonych i Polonię w Niemczech. Takiego wspólnego frontu wszystkich tych społeczności nie było jeszcze nigdy.
Śląscy pracownicy byli w Niemczech obrażani, wyzyskiwani i oszukiwani. Konfrontacja z prawdziwą rzeczywistością Republiki Federalnej była dla autochtonów prawdziwym wstrząsem. A rozczarowanie było coraz większe. Tej zmiany nastrojów na Śląsku liderzy organizacji mniejszości jakby nie zauważyli.
© Spectrum.direct
45-676 Opole, ul. Miodowa 1
E-mail: redakcja@spectrum.direct
